ایلخانان یا ایلخانیان نام سلسلهای مغول است که از سال ۶۵۴ تا ۷۵۰ ه. ق. معادل ۱۲۵۶ تا ۱۳۴۹ میلادی در ایران حکومت میکردند و فرزندان چنگیزخان مغول بودند. لشکریان چنگیزخان نخستین بار در سال ۶۱۸ ه. ق. معادل ۱۲۲۱ میلادی به خراسان حمله نمودند. چنگیزخان در سال ۱۲۲۵ میلادی به مغولستان بازگشت و در آنجا درگذشت. سال ۱۲۵۱ م. منگو یا منگل، خان بزرگ یا قاآن، بر آن شد تا با اعزام برادرانشهولاکو و قوبیلای (کوبلاخان) به ترتیب به ایران و چین پیروزیهای مغولان را تحکیم و تکمیل کند. هولاکو با فتح ایران سلسله ایلخانیان ایران و قوبیلای با فتح چین سلسله یوان چین را بنیان نهادند. ایلخانان یعنی خانان محلی و غرض از این عنوان آن بودهاست که سمت اطاعت ایلخانان را نسبت به قاآنان میرسانند و این احترام همه وقت از طرف ایلخانان ایران رعایت میشدهاست. فتح ایران به دست هلاکوخان پیامدهای مهمی چون پایان کار اسماعیلیان و انقراض خلافت عباسیان در پی داشت. ایلخانان در ابتدا دین بودایی داشتند اما به تدریج به اسلام گرویدند. ایلخانان مسلمان خود را سلطان نامیده و نامهای اسلامی برگزیدند.
فهرست مطالب:
مقدمه
پیشینه
منگو یا منگل
فتح ایران
قلمرو ایلخانان در اوج قدرت
مغول و ایلخانان ۶۱۴–۷۳۶ ق / ۱۲۱۷–۱۳۳۵ م
مسیرهای لشکرکشی سرداران ایلخانی به ایران
تموچین فرمانروای بی رقیب طوایف مغول
قتل فرستاده چنگیز به دربار ایران و گریز ناپذیری جنگ
ورود نسل تازه مغولان به ایران به سرکردگی هلاکوخان
سقوط قلعه الموت و برچیده شدن اسماعیلیه
بازگشت هلاکوخان به مغولستان پس از گشودن بغداد
فهرست شاهان ایلخانی ایران
فهرست اسامی وزیران و صاحبان دیوان در دوره ایلخانان
نابودی دستاوردهای مغولان به دست ابوسعید بهادرخان
پایان کار مغولان
هنر ایلخانان
توسعه علوم در عهد مغولان
ملوک الطوایفی در ایران در پایان عهد ایلخانان
تصمیم ایران به عدم بازگشت به دنیای مغولان
ملوک الطوایفی عصر مغول و نزاع های حکمرانان محلی
و...